1. Quyền của người vợ, người chồng
1.1. Quyền bình đẳng về quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng
Điều 17, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: “Vợ, chồng bình đẳng với nhau, có quyền, nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình, trong việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp, Luật này và các luật khác có liên quan.”
Không phải ngẫu nhiên mà Luật Hôn nhân và Gia đình đề cập đến vấn đề bình đẳng đầu tiên trong nội dung viết về quyền và nghĩa vụ về nhân thân trong quan hệ giữa vợ và chồng bởi bình đẳng chính là điều kiện quan trọng nhất để hai cá nhân quyết định cùng chung sống và xây dựng một gia đình. Khác với quan hệ vợ chồng trong các chế độ xã hội xưa, người vợ thường chấp nhận phục tùng người chồng, ít khi được tham gia vào những quyết định quan trọng. Ngày nay, bình đẳng là thước đo sự phát triển của xã hội, là một giá trị mới nhân văn của gia đình hiện đại, là tiêu chí đánh giá một gia đình hạnh phúc. Việc nhấn mạnh quyền bình đẳng trong quan hệ vợ chồng là hướng đến bảo vệ quyền lợi của người phụ nữ vốn đã hàng trăm năm nay luôn bị quan niệm là hậu phương, là “ngồi xó bếp”, là “lấy chồng phải theo chồng”.
Việc thực hiện bình đẳng được thể hiện trong mọi khía cạnh của đời sống hôn nhân như: cùng chia sẻ công việc gia đình, chăm sóc con cái; được thỏa mãn những nhu cầu cá nhân như: giải trí, học tập, tham gia hoạt động xã hội, cộng đồng; được bàn bạc, trao đổi, tham gia vào quá trình ra quyết định trong gia đình cũng như bình đẳng, tôn trọng trong đời sống tình dục hay kế hoạch hóa gia đình.
Cho dù vậy, cũng rất khó xác định cách đảm bảo sự bình đẳng trong mọi hoạt động giữa vợ và chồng vì không giống như những quy định trong xã hội có tiêu chí đánh giá cụ thể, trong gia đình, hầu hết mọi hoạt động đều được phân công thực hiện theo những chuẩn mực, cách thức có từ nhiều thế hệ và mỗi cá nhân đều chịu những áp lực nhất định với vai trò của mình khi làm vợ/làm chồng. Do vậy, đôi khi tồn tại xung đột giữa mong muốn của cặp vợ chồng với mong muốn từ phía những thành viên khác (đặc biệt là cha mẹ), giữa những chuẩn mực ứng xử truyền thống và hiện đại.
Đặc thù mối quan hệ giữa vợ chồng là xuất phát từ tình yêu, từ những cảm xúc, mong muốn, quy ước riêng tư nên sự bình đẳng không phải được thực hiện một cách cứng nhắc, cào bằng mà cần có sự linh hoạt, mềm dẻo, dựa trên năng lực, sở trường của vợ và chồng. Có như vậy bình đẳng mới được thực hiện một cách tự giác và bền vững trong mỗi gia đình.
1.2. Quyền được yêu thương, chung thủy; được chăm sóc, quý trọng
Hôn nhân là sự kết hợp thiêng liêng giữa nam và nữ trên cơ sở tình yêu, sự hòa hợp về quan điểm, cách sống và chia sẻ trách nhiệm chung để cùng xây dựng một gia đình, chung sống lâu dài. Do vậy, việc duy trì tình yêu trong hôn nhân là yếu tố then chốt để giữ gìn hạnh phúc gia đình. Khác với hôn nhân từ những lý do như kinh tế, địa vị, trao đổi lợi ích, hôn nhân vì tình yêu rất cần sự bồi đắp hàng ngày bởi nếu ngọn lửa tình yêu lụi tàn thì nguy cơ tan vỡ gia đình rất dễ xảy ra.
Quyền được yêu thương thể hiện ở khía cạnh tinh thần bằng sự chăm sóc, tôn trọng, trung thực trong đời sống thường ngày, là những lời thăm hỏi, động viên, chia sẻ mỗi khi người vợ/chồng gặp khó khăn, đau ốm; chúng ta có thể thấy một nguyên tắc ứng xử rất quan trọng của mối quan hệ vợ chồng, đó là sự tôn trọng, giữ những nguyên tắc nhất định, không suồng sã để bỏ qua những mong muốn của người khác.
Ở khía cạnh vật chất, tình yêu thương, sự chăm sóc, quý trọng cần được thể hiện không phải bằng của cải mà là nỗ lực mang lại một cuộc sống ổn định, đảm bảo các nhu cầu sống và phát triển để người vợ không cần phải vất vả gánh vác gánh nặng kinh tế một mình.
Sự chung thủy là một trong những tiêu chí ứng xử quan trọng trong mối quan hệ vợ chồng bởi nó chính là yếu tố then chốt để duy trì và phát triển mối quan hệ vợ chồng/hôn nhân. Khi hai cá nhân bước vào hôn nhân là bản thân mỗi người đều xác định họ sẽ gắn bó, yêu thương với người vợ/chồng của mình đến trọn đời.
Quan hệ vợ chồng được kết nối bởi tình yêu, trách nhiệm, sự tôn trọng. Tình cảm này hết sức gắn bó, đẹp đẽ và thiêng liêng, là sự cam kết gắn bó giữa hai cá nhân thành một thực thể và sẽ chỉ thay đổi khi họ không còn sống chung hoặc một trong hai người mất đi.
Chung thủy là chỉ sự không thay đổi, trước sau như một. Tùy theo quan niệm, phong tục hay định kiến của từng dân tộc, từng quốc gia qua từng thời kỳ mà quan niệm về sự chung thủy hay nhiều yếu tố khác trong xã hội cũng có nhiều khác biệt. Các tôn giáo khi bàn tới đạo lý trong mối quan hệ hôn nhân và gia đình cũng luôn đề cao giá trị của sự chung thủy. Như Phật giáo coi vợ chồng là nhân duyên và luôn nhắc nhở người vợ và người chồng phải giữ sự chuẩn mực đạo đức, tiết hạnh, không nảy sinh tà ý.
Đòi hỏi sự chung thủy cũng là quyền chính đáng của cặp vợ chồng, nhất là khi bối cảnh của cuộc sống xung quanh cặp vợ chồng luôn có nhiều biến động. Những quan niệm cởi mở hơn và đặc thù của các mối quan hệ xã hội có thể làm ảnh hưởng tới quan hệ vợ chồng. Nếu như trước đây, khi kết hôn, cá nhân có xu hướng hạn chế các mối quan hệ khác giới khác như bạn bè, đồng nghiệp thì hiện nay họ có thể cởi mở hơn và duy trì các mối quan hệ này song song với quan hệ vợ chồng. Sự chung thủy trong xã hội hiện đại không chỉ là việc dành toàn bộ thời gian bên vợ/chồng của mình mà quan trọng là sự cam kết trong suy nghĩ, trung thực trong hành động và toàn tâm toàn ý yêu thương, chăm sóc vợ/chồng của mình.
Cuộc sống hiện nay luôn ẩn chứa nhiều cám dỗ, những chướng ngại cần phải vượt qua. Tuy nhiên, duy trì sự chung thủy chính là khả năng, là sự biểu hiện của người trưởng thành, có lý trí. Giữ gìn sự chung thủy là giữ gìn được lòng tin, sự tôn trọng và tình yêu trong hôn nhân, giúp cuộc hôn nhân được bền vững và cặp vợ chồng trải qua được những sóng gió của cuộc đời.
1.3. Quyền cùng chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình
Việc nhà, theo quan niệm của người Việt Nam thường được coi là trách nhiệm của người phụ nữ/người vợ/người mẹ. Rất nhiều loại công việc thường được coi như không tên và không được tính công và vì vậy công sức, sự vất vả, thời gian của người vợ khi làm việc không tên này trong nhiều trường hợp không được nhìn nhận công bằng. Quan niệm đã tồn tại phổ biến trong các gia đình cũng như ngoài xã hội.
Và chính vì phụ nữ phải chịu trách nhiệm làm những công việc không tên/không được trả công và đặc biệt những người phụ nữ vì một số lý do nào đó không tham gia vào lĩnh vực có thu nhập nên tiếng nói của họ trong gia đình trở nên ít có giá trị, thậm chí có những quan niệm nặng nề như “đàn bà ngồi trong xó bếp, biết gì mà tham gia”. Giá trị của người vợ và công sức lao động của họ bị xem thường và bỏ qua.
Tuy nhiên, quyền chia sẻ và thực hiện các công việc trong gia đình hiện nay đã được luật pháp quy định và bảo vệ. Điều 19, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định trách nhiệm của vợ chồng là cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình. Như vậy, được chia sẻ công việc nhà là quyền lợi và nghĩa vụ của cả vợ và chồng chứ không phải là trách nhiệm của riêng người vợ hay sự giúp đỡ, “làm hộ” của người chồng.
1.4. Quyền sống chung giữa vợ và chồng
Khoản 2, Điều 19 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định “Vợ chồng có nghĩa vụ sống chung với nhau, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác hoặc do yêu cầu của nghề nghiệp, công tác, học tập, tham gia các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và lý do chính đáng khác”. Như vậy, quyền sống chung nhằm mục đích để quy định việc cùng chung sống sau khi kết hôn nhằm chia sẻ những trách nhiệm, xây dựng sự gắn bó bền vững.
Trên thực tế, có nhiều gia đình vì những hoàn cảnh riêng như công việc, chăm sóc các thành viên khác (như cha mẹ già yếu) nên không thể cùng chung sống. Trong những trường hợp này, cặp vợ chồng cần nỗ lực để hòa hợp, thông cảm và chia sẻ cũng như tìm cách bù đắp, chăm sóc nửa kia của mình.
1.5. Quyền được học tập, làm việc, tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội
Vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ tạo điều kiện, giúp đỡ nhau chọn nghề nghiệp; học tập, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ; tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Đây là những quyền cơ bản của mỗi cá nhân trong xã hội, phục vụ cho nhu cầu sống, phát triển lành mạnh, tích cực của mỗi cá nhân. Khi chưa kết hôn và đã là người trưởng thành chúng ta dễ dàng hơn khi có thể tự quyết định những vấn đề của mình. Tuy nhiên, khi đã có gia đình với những sự ràng buộc của trách nhiệm, những lo toan, tính toán không chỉ cho mình mà cả người vợ/chồng và các thành viên khác, mọi lựa chọn đều cần có sự ủng hộ, giúp đỡ của người còn lại. Đặc biệt là đối với người phụ nữ, ngay cả khi giá trị bình đẳng đã trở thành quyền được pháp luật bảo vệ và quy định thì khi trở thành người có gia đình - với thiên chức làm vợ, làm mẹ, họ đều dễ gặp phải những cản trở khi thực hiện những quyền trên của mình.
Mỗi người phụ nữ khi bước vào cuộc sống gia đình, bên cạnh việc mang trong mình những trách nhiệm mới của việc làm vợ/làm mẹ thì bản thân họ cũng là những cá nhân có công việc, sở thích, mong ước riêng của mình. Do vậy, họ vẫn được đảm bảo những quyền lợi của mình để tiếp tục tham gia học tập, làm việc. Đối với phụ nữ Việt Nam, bên cạnh việc lao động, học tập, chị em còn chịu trách nhiệm chính trong công việc nhà và chăm sóc con cái do vậy đôi khi quyền lao động, học tập của phụ nữ chưa được đảm bảo đầy đủ. Điều này xuất phát không chỉ do xã hội, các gia đình và bản thân người chồng chưa tạo điều kiện, chia sẻ, động viên người phụ nữ mà bản thân người vợ cũng đôi khi vì ý thức về vai trò của mình mà bỏ qua những cơ hội để phát triển.
Do vậy, hơn ai hết, người vợ phải nhận thức được quyền lợi của mình trong gia đình để tích cực trao đổi với người chồng trong việc chia sẻ việc nhà, chăm sóc con cũng như có định hướng đầu tư hợp lý thời gian, kinh phí cho những mong ước chính đáng trong bước đường phát triển của người vợ.
Trên thực tế, người phụ nữ khi tham gia vào lĩnh vực lao động, việc làm đều thiệt thòi hơn nam giới. Tính đến 01/7/2017 lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên ước tính là 54,5 triệu người, trong đó lao động nam 28,3 triệu người chiếm 52%, lao động nữ 26,2 triệu người chiếm 48%.
Chất lượng việc làm của lao động nữ còn chưa ổn định và thiếu bền vững do lao động nữ thường tập trung trong các lĩnh vực có có trình độ chuyên môn thấp hoặc những công việc có tính bền vững và ổn định không cao. Điều đó dẫn đến tình trạng lương bình quân hàng tháng của lao động nữ làm công hưởng lương thấp hơn so với lao động nam (nữ khoảng 4,58 triệu đồng so với nam là 5,19 triệu đồng). Mặt khác, tình trạng sa thải lao động độ tuổi 35 trở lên, trong đó phần lớn là lao 70% lao động nữ thường làm trong các ngành, lĩnh vực như dịch vụ, dệt may, da giày; 62,4% lao động nữ làm việc trong gia đình không hưởng lương/công và tự làm; 41,1% lao động nữ làm những công việc giản đơn; 43,6% lao động nữ làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp.
động nữ đang là một vấn đề lớn đáng báo động cho thị thường lao động hiện nay. Kết quả khảo sát ở một số doanh nghiệp cho thấy có nơi tới 80% phụ nữ tuổi trên 35 làm việc trong các khu công nghiệp bị buộc phải nghỉ việc hoặc tự bỏ việc. Với lý do chính là do cơ cấu lại sản xuất hoặc tự nghỉ do không chịu được điều kiện làm việc khắc nghiệt. Vấn đề này Chính phủ đang chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu, xem xét để sớm có những giải pháp và can thiệp để bảo vệ quyền lợi của người lao động, đặc biệt là lao động nữ.
Bên cạnh đó, theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội thì vẫn còn sự khác biệt về giới trong cách tính lương hưu đối với lao động nam và nữ nghỉ hưu từ ngày 01 tháng 01 năm 2018 khi tỷ lệ hưởng lương hưu của lao động nam chỉ giảm 2% trong khi lao động nữ giảm tới 10% so với người có cùng thời gian đóng bảo hiểm xã hội nghỉ hưu năm 2017.
Những con số này cho thấy sự bất bình đẳng mà người phụ nữ đang phải chịu khi tham gia vào lĩnh vực lao động, việc làm. Do vậy, hơn ai hết, gia đình và đặc biệt là người chồng cần quan tâm tới khả năng và nhu cầu của người vợ để cùng tạo điều kiện cho cả hai người được học tập và làm việc theo mong muốn của mình. Từ việc thực hiện bình đẳng trong gia đình, người phụ nữ mới được đối xử bình đẳng tại nơi làm việc cũng như xã hội.
Đối với việc tham gia vào hoạt động chính trị, văn hóa, xã hội, mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đều không phân biệt giữa phụ nữ và nam giới. Tuy nhiên, cũng giống như các lĩnh vực khác, rào cản lớn nhất đối với người phụ nữ có khi lại xuất phát từ chính gia đình, bởi những trách nhiệm mà xã hội “gán” cho phụ nữ. Có những gia đình, hết giờ làm, người chồng có thể dành ít nhất một buổi tối trong một tuần để tham gia hoạt động thể thao hoặc đi gặp bạn bè, giải trí trong khi người vợ của họ phải làm việc nhà đủ bảy ngày trong một tuần. Những quy định của Nhà nước đôi khi chỉ đặt ra những nguyên tắc xử sự chung mà không thể can thiệp vào cuộc sống riêng của mỗi gia đình. Do vậy, việc sắp xếp, bố trí thời gian, công việc, nguồn lực tài chính để cả người vợ và người chồng đều được tham gia vào các hoạt động xã hội là trách nhiệm của người chồng và các thành viên trong gia đình.
Bên cạnh những quyền lợi cơ bản được liệt kê ở trên, người vợ còn có những quyền khác được pháp luật bảo vệ như tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng đồng thời rất nhiều quyền, nghĩa vụ khác liên quan tới chế độ tài sản, chấm dứt hôn nhân, con cái.
2. Trách nhiệm của vợ/chồng
2.1. Trách nhiệm của người vợ
* Đồng hành cùng người chồng trong suốt cuộc đời
Nghiên cứu của Viện Công nhân công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, 2017
Người bạn đời có lẽ là một tên gọi phù hợp nhất, thiêng liêng nhất để chỉ những người đã kết hôn bởi không chỉ bên nhau như những người yêu, họ còn giữ vai trò là người bạn bên cạnh nhau suốt cả cuộc đời. Người vợ là người tình, người bạn tri kỷ cùng sánh bước với chồng trong hành trình cuộc sống. Sự đồng hành, gắn bó từ những tháng ngày yêu cho đến khi làm vợ/làm chồng, làm cha/làm mẹ khiến người vợ thực sự hiểu và tôn trọng người chồng của mình. Không chỉ là sự ủng hộ sau mỗi quyết định đúng đắn mà mỗi người vợ còn phải mang trong mình sự sẵn sàng chia sẻ, lắng nghe, đồng cảm với người chồng mỗi khi gặp khó khăn, thất bại. “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” - câu châm ngôn ấy luôn phù hợp dù bối cảnh xã hội có thay đổi như thế nào. Một ngôi nhà chỉ thực sự thành tổ ấm với những ánh lửa hạnh phúc được thắp lên từ người phụ nữ trong gia đình.
Sự đồng hành bên nhau còn là sự nâng đỡ, hỗ trợ, tạo điều kiện cho người chồng để thực hiện được những mơ ước, mục tiêu trong công việc, trong cuộc sống đồng thời có ý thức chăm sóc, giữ gìn vẻ đẹp, giá trị của bản thân, tránh tâm lý tự tin, an phận, cũng như không lấn lướt, thiếu tôn trọng người chồng.
Đặc biệt khi gia đình hoặc người chồng gặp khó khăn, thất bại, người vợ cần là chỗ dựa để lắng nghe, chia sẻ, động viên và tìm cách hỗ trợ, cùng giải quyết những khó khăn ấy. Trong lúc này, nên hạn chế việc trách móc, hờn giận mà nên xác định cần đồng lòng để vượt qua những thử thách, vì mục đích giữ gìn mái ấm gia đình.
* Giữ vai trò làm vợ
Đời sống hôn nhân của không ít đôi vợ chồng bắt đầu trục trặc khi đứa con đầu lòng chào đời. Người vợ đôi khi vì dành hết thời gian chăm sóc con mà quên đi quyền lợi và nghĩa vụ làm vợ của mình, khiến cho người chồng cảm thấy hụt hẫng. Hãy lấy lại cân bằng cho cả hai vai trò quan trọng này bằng cách dành thời gian và tận dụng mọi cơ hội để hai người được bên nhau, đặc biệt là những khoảnh khắc riêng tư. Đồng thời, tạo điều kiện cho người chồng tham gia vào quá trình chăm sóc con để cùng chia sẻ ý nghĩa của việc làm cha mẹ cũng như tạo sự gắn kết giữa vợ chồng với đứa trẻ và giữa vợ chồng với nhau. Bạn có thể đặt ra những “quy định” nhỏ về việc bố trí thời gian dành cho người chồng như dành một buổi tối trong tuần để nấu bữa tối, xem một bộ phim trên ti vi hoặc chỉ là để cùng đi siêu thị. Những khoảnh khắc riêng tư sẽ tạo cho cả hai những cảm xúc, động lực để không bị xa cách bởi sự bận rộn dành cho con cái cũng như để củng cố vị trí người vợ/người chồng trong suy nghĩ của nửa kia.
* Duy trì ngọn lửa tình yêu và thể hiện tình yêu
Truyền thống của người Việt Nam luôn coi trọng sự riêng tư trong những mối quan hệ thân mật như vợ chồng. Đó là một truyền thống tốt và phù hợp với văn hóa Việt Nam, tuy nhiên đôi khi nó cũng làm ngăn trở sự phát triển tự nhiên của cảm xúc trong các mối quan hệ gia đình. Các nghiên cứu khoa học đưa ra một số kết luận như trẻ em sống trong môi trường gia đình nhiều tình yêu sẽ có điều kiện để phát triển tự tin, lạc quan hơn và có xu hướng hành xử tích cực với mọi người xung quanh khi trưởng thành.
Là người vợ, bạn nên bày tỏ tình yêu, sự chăm sóc, gắn bó với người chồng trước mặt các con để các con ý thức được về mối quan hệ giữa cha mẹ, học được cách bày tò tình cảm, quan tâm tới người khác. Đồng thời sự khéo léo của người vợ khi duy trì ngọn lửa tình yêu sẽ làm sự đam mê giữa vợ chồng thêm dài, tránh tạo cảm giác nhàm chán, nhạt nhẽo, không cần thiết dễ làm tăng các nguy cơ phai nhạt tình cảm.
Công việc và gia đình có thể làm bạn mệt mỏi và bận rộn, nhưng đừng quên tặng chồng những nụ cười, ánh mắt vui tươi, câu chuyện cần chia sẻ, cũng như lắng nghe tâm tư của chồng một cách cởi mở, chân thành. Vì nếu cả hai ít trò chuyện với nhau hoặc tệ hơn là không có gì để nói thì quan hệ vợ chồng sẽ xấu đi.
Đặc biệt, cần quan tâm tới mối quan hệ giữa vợ và chồng trong chốn phòng the, bởi đây là bí quyết duy trì hôn nhân bền vững. Bạn hãy cùng chồng chủ động và sáng tạo khơi nguồn đam mê để đời sống tình dục luôn được mới mẻ. Ham muốn tình dục có thể bị chi phối bởi nhiều yếu tố như mệt mỏi, stress, trầm cảm hoặc sự tẻ nhạt, nhàm chán... Do vậy, bạn đừng giam hãm và ngừng sinh hoạt vợ chồng mà hãy quyến rũ, thể hiện ham muốn và duy trì đều đặn "ngọn lửa đam mê" cùng chồng. Sự thờ ơ, rập khuôn trong tình dục dễ giết chết tình yêu. Khi chồng gặp "sự cố", bạn hãy cảm thông và động viên, không vội thất vọng, chê trách.
* Thủy chung: Đây là một trong những yếu tố hàng đầu giúp duy trì hạnh phúc, tình yêu và sự bền vững của mỗi gia đình. Cho dù có thể có những người đàn ông mang trong mình những phẩm chất, điều kiện tốt hơn chồng bạn nhưng tình yêu, sự quan tâm, sự gắn bó giữa hai người không phải dễ dàng có được trong một sớm một chiều. Đừng nên vội vã từ bỏ hạnh phúc của mình chỉ vì một vài giây phút yếu lòng.
* Trung thực và tin tưởng: Sự lừa dối và thiếu lòng tin là kẻ thù của hạnh phúc gia đình, của tình yêu. Hôn nhân cũng đồng nghĩa với việc bạn đã cam kết trung thực với người bạn đời của mình đến trọn đời. Sự trung thực và tin tưởng là hai mặt của một vấn đề về sự cho và nhận, bạn cho đi sự trung thực và sẽ nhận lại sự tin tưởng, toàn tâm toàn ý. Do vậy, cho dù trong cuộc sống có những thay đổi, bất trắc, khó khăn thì người vợ cần giữ sự trung thực với người chồng của mình bằng việc tạo thói quen luôn chia sẻ những vấn đề trong gia đình, không ngần ngại nói ra những khúc mắc, khó khăn hai vợ chồng, không dấu giếm những bí mật có thể gây tổn hại tới quan hệ của hai người và hạnh phúc của gia đình.
Sự tin tưởng cũng là một trong những viên gạch quan trọng để xây dựng nên nền móng tình yêu của vợ và chồng. Tin tưởng là cách thể hiện sự ủng hộ, giao phó cuộc đời cho người bạn đời của mình. Cuộc sống hiện đại với nhiều cám dỗ dễ làm ảnh hưởng tới sự chung thủy của người chồng với người vợ, vậy làm thế nào để duy trì sự tin tưởng cũng như làm thế nào để lấy lại được sự tin tưởng khi người chồng đã trót sai
lầm một lần. Khi ấy, hãy thẳng thắn nói với người chồng về việc bạn đã suy nghĩ và trăn trở những gì khi lừa dối và giờ đây đang muốn cho người đó một cơ hội mới. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn sống và thấp thỏm rằng lịch sử có thể lặp lại một lần nữa, hãy tự vấn tại sao bạn rộng lượng ở lần đầu tiên. Nếu bởi đó là vì tình yêu, hãy cho người bạn đời biết những hoài nghi của bạn, còn bản thân bạn hãy tự cho phép mình tin tưởng một lần nữa. Một khi bạn không thể tin tưởng được nữa thì chắc chắn mối quan hệ của vợ chồng bạn sẽ rất khó khăn.
* Giữ hòa khí trong gia đình
Trong cuộc sống gia đình sẽ có nhiều lúc sóng gió, bất hòa. Để tránh xung đột, bạn hãy học cách ứng xử khéo léo, tế nhị. Trước hết là bằng lời nói. Đừng vội to tiếng tranh cãi, khiển trách, chê bai mà hãy biết tìm một điểm tốt dùng lời khen ngợi trước khi phê bình. Thứ hai là cần biết thấu hiểu và cảm thông. Chính lòng nhân ái, vị tha sẽ giúp bạn giảm được sự căng thẳng, tức giận, bình tĩnh để phân biệt sự đúng – sai, nhằm giải quyết tốt các mâu thuẫn nảy sinh. Thứ ba, biết nhận lỗi khi bạn có lỗi, tránh "bé xé ra to" hoặc tranh cãi không cần thiết.
* Tổ chức đời sống gia đình ngăn nắp và chi tiêu hợp lý:
Tổ chức cuộc sống gia đình là trách nhiệm của cả phụ nữ và nam giới và do đặc thù của sự phân công vai trò trong gia đình Việt Nam thì đến nay, trách nhiệm này vẫn thường do người phụ nữ đảm nhiệm. Người vợ phải là người chủ gia đình, nắm vững được điều kiện hiện có về tài chính, đặc thù công việc, thời gian sinh hoạt cũng như nhu cầu, đặc điểm của từng thành viên để có kế hoạch sắp xếp cuộc sống cho phù hơp. Mọi hoạt động trong gia đình từ sinh hoạt thường ngày như ăn, mặc, ở, nghỉ ngơi cho tới việc chăm sóc sức khỏe các thành viên hay kế hoạch tiết kiệm, phân bổ chi tiêu thì người phụ nữ đều cần có kế hoạch.
Bạn phải có kế hoạch chi tiêu hợp lý và tiết kiệm, tránh quá tằn tiện hoặc hoang phí. Ngoài ra, bạn cần cùng chồng và con tổ chức những bữa cơm ngon và đủ dinh dưỡng. Một cuộc sống gia đình được tổ chức tốt, thỏa mãn các nhu cầu của các thành viên và có sự chia sẻ trách nhiệm, tình yêu thương chính là sợi dây vô hình gắn kết các thành viên trong gia đình bạn.
2.2. Trách nhiệm của người chồng
* Cùng xây nhà và xây tổ ấm
Trong gia đình, người vợ là người neo giữ con thuyền hạnh phúc để bạn trở về bến đậu sau những dặm trường mệt mỏi, là mẹ của những đứa con yêu dấu của bạn. Ngày nay, phụ nữ cũng là người lao động giỏi, có hiểu biết, học vấn cao và có địa vị trong xã hội. Họ cũng đóng góp công sức để phát triển kinh tế gia đình. Vậy với tư cách là một người chồng, bạn cùng vợ mình xây đắp cuộc sống gia đình như thế nào? Đừng suy nghĩ theo lối truyền thống rằng người chồng chỉ cần kiếm tiền là đã đóng góp cho
hạnh phúc gia đình. Ngày nay, vai trò làm chồng, làm cha đã thay đổi rất nhiều, đặc biệt là những dấu ấn của người nam giới thể hiện qua sự quan tâm
*Trung thực và tin tưởng: Người vợ thường đặt niềm tin yêu vào chồng, do đó sự gắn kết và tin tưởng giữa hai vợ chồng phụ thuộc rất lớn vào sự cởi mở, trung thực của người chồng. Người vợ sẽ rất thất vọng và đau khổ nếu người chồng lừa dối.
* Giữ gìn sự thủy chung: Sự thủy chung với vợ hay chồng giúp cho mỗi thành viên tìm thấy ý nghĩa đích thực trong đời sống hôn nhân. Trong cuộc đời, không mấy ai không bị ngả nghiêng trước sóng gió, chính sự thủy chung sẽ giúp bạn lấy lại thăng bằng, sự ngưỡng mộ và tin yêu của vợ, con.
Những nghiên cứu xã hội học gần đây về vấn đề bạo lực gia đình cho thấy ngoại tình không phải là một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến bạo lực gia đình. Nhưng ngoại tình là một trong những lý do được nhắc đến khá nhiều trong nội dung trao đổi với các phụ nữ là nạn nhân của bạo lực gia đình khi họ bị chồng đối xử tệ bạc, đánh đập, hắt hủi vì lý do muốn bỏ vợ để đến với người tình.
Cảm xúc của người vợ khi ấy ngoài nỗi đau về thể xác còn là sự tổn thương sâu sắc tới lòng tự tôn, của lòng tin. Do vậy, nếu như không còn tình yêu và mục đích sống chung thì cả hai nên lựa chọn những cách cư xử khác để tránh việc làm tổn thương tình cảm của người vợ.
Hiện nay, pháp luật về hôn nhân, gia đình đã ban hành những quy định với chế tài xử phạt nghiêm khắc hành vi làm tổn hại tới quan hệ vợ chồng, cuộc sống gia đình trong đó có hành vi ngoại tình.
* Biết rộng lượng, tha thứ, yêu thương và chia sẻ: Người chồng có trách nhiệm là người vị tha và tận tụy với gia đình, luôn sẵn lòng giúp đỡ, hỗ trợ và chia sẻ công việc, niềm vui, nỗi buồn... với người vợ để cả hai vợ chồng luôn sát cánh bên nhau vượt qua mọi khó khăn.
* Không sử dụng bạo lực gia đình, không gia trưởng, độc đoán, chuyên quyền và ích kỷ:
Trong gia đình ngày nay, vợ chồng đều bình đẳng. Nếu người chồng chỉ muốn thỏa mãn "cái tôi", coi vợ phải phục tùng chồng, không cho vợ bày tỏ quan điểm, chính kiến, không lắng nghe và tôn trọng vợ thì người chồng không chỉ xúc phạm nhân cách của vợ mà còn tự phá hoại hạnh phúc của chính mình và gia đình. Hãy biết tôn trọng nhu cầu và nhân cách của vợ, bạn sẽ nhận được niềm vui và hạnh phúc gấp đôi.
Bạo lực gia đình là hành vi cố ý gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại đến thể chất, tinh thần, kinh tế của vợ/chồng trong gia đình. Những số liệu về bạo lực gia đình gần đây ở Việt Nam cho thấy có tới 70% số vụ bạo lực gia đình có đối tượng gây ra là nam giới và thường nạn nhân là phụ nữ – người vợ. Điều này cho thấy bạo lực gia đình
đối với phụ nữ phổ biến hơn đối với nam giới và như vậy là có nhiều người chồng đã lựa chọn cách hành xử này trong mối quan hệ vợ chồng.
Cuộc sống gia đình không phải lúc nào cũng êm đẹp mà cũng trải qua những sóng gió, khó khăn, bất đồng. Không phải ai cũng có những kỹ năng tốt để xử lý cơn nóng giận hoặc đối mặt với khó khăn một cách bình tĩnh, tuy nhiên người chồng – vốn được coi là trụ cột gia đình, chỗ dựa vững chãi của người vợ không nên hành xử cộc cằn, thô lỗ, bạo lực mà hãy cố gắng trao đổi, xử lý mọi khúc mắc theo chiều hướng tích cực.
Những điều người chồng nên tránh
- Phó mặc mọi việc gia đình, chăm sóc nuôi dạy con cho vợ, dành quá nhiều thời gian cho bạn bè, giao tiếp xã hội: Tổ chức cuộc sống gia đình và chăm sóc nuôi dạy con là trách nhiệm của cả hai vợ chồng. Người chồng không thể chỉ lo kiếm tiền và khoán trắng mọi việc gia đình cho vợ mà cần cảm thông, chia sẻ việc nhà và cùng có trách nhiệm chăm sóc nuôi dạy con. Những đứa con được cả cha và mẹ quan tâm nuôi dạy sẽ phát triển nhân cách toàn diện hơn, sống có trách nhiệm với bản thân và gia đình hơn.
- Hành động không trong sáng, minh bạch: Vợ hay chồng đều cần có một "khoảng trời riêng" nhưng không vì thế mà hành động lén lút, mờ ám hoặc giữ khoảng cách lạnh lùng, vợ con bất khả xâm phạm. Khoảng trời riêng là cần thiết để vợ chồng thấy hấp dẫn nhau hơn, tăng thêm tình yêu thương, chứ không phải để đẩy nhau xa hơn.
- Chiều vợ một cách thái quá hoặc thiếu quan tâm đến vợ: Quan tâm, chiều chuộng nhau là liều thuốc bổ của tình yêu. Nhưng không nên chiều theo mọi sở thích của vợ một cách mù quáng; hoặc thờ ơ, vô tâm, bỏ mặc, không quan tâm đến suy nghĩ, tâm tư của vợ.
- Coi thường sự hòa hợp trong quan hệ tình dục: Người chồng luôn phải biết giữ gìn và duy trì tốt sức khỏe tình dục để đáp ứng tốt nhất nhu cầu tình dục của hai vợ chồng. Đừng bao giờ coi thường sự bất hòa trong quan hệ tình dục, bởi điều đó sẽ khiến cho tổ ấm của bạn có nguy cơ bị tan vỡ rất lớn. Khi có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến quan hệ tình dục của hai vợ chồng, cả hai cần cùng nói chuyện, chia sẻ những suy nghĩ và đưa ra các giải pháp để cải thiện, giải quyết.
- Tìm thú vui ngoài hôn nhân: Hiện nay, rất nhiều người cho rằng có "những phút giây ngoài vợ ngoài chồng" là chuyện bình thường. Quan niệm đó thật sai lầm vì bản chất của tình yêu là không thể chia sẻ, sự "có mới nới cũ" càng làm cho chúng ta “cả thèm chóng chán”. Hôn nhân không thể tồn tại bởi sự lừa dối, chưa kể những bệnh lây truyền qua đường tình dục mà người chồng có thể mang về truyền bệnh cho vợ con./.
Trần Kiên (Nguồn: Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình năm 2020 - Vụ Gia đình - BVHTTDL) |
Trần Kiên
- Khai giảng Lớp bồi dưỡng kỹ năng xây dựng sản phẩm du lịch và kỹ năng đón tiếp, phục vụ khách (26/03/2024, 07:54)
- Hội nghị tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác hòa giải ở cơ sở năm 2024 (23/03/2024, 07:58)
- Công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận xã An toàn khu xã Nam Ka, huyện Lắk (07/03/2024, 09:29)
- Hội nghị gặp mặt người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Lắk năm 2023 (31/01/2024, 08:24)
- Buôn Liêng Krắk, xã Krong Nô nhận danh hiệu Buôn văn hóa (20/01/2024, 15:55)
- Hội thảo khoa học giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch văn hóa truyền thống huyện Lắk (16/12/2023, 19:45)
- Lễ ra mắt “Buôn văn hóa” năm 2022 (06/11/2023, 10:45)
- Bế giảng lớp truyền dạy và thực hành nghề làm gốm thủ công của dân tộc M’nông tại Buôn Dơng Bắk, xã Yang Tao, huyện Lắk (31/10/2023, 08:13)
- Khai giảng lớp truyền dạy kỹ năng diễn tấu chiêng và dân vũ tại xã Yang Tao (18/10/2023, 13:52)
- Khai giảng lớp truyền dạy và thực hành nghề làm gốm thủ công của dân tộc M’nông tại Buôn Dơng Bắk, xã Yang Tao, huyện Lắk (18/10/2023, 13:47)
- Khảo sát phục hồi, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa phi vật thể (15/09/2023, 20:14)