Bàn về cách ứng xử giữa các môi quan hệ cơ bản trong gia đình
(29/09/2020, 14:21)
1. Ứng xử trong quan hệ vợ chồng
Trong gia đình, ứng xử giữa vợ và chồng là mối quan hệ cơ bản nhất giúp cho gia đình phát triển bền vững và hạnh phúc.
- Hãy nhớ rằng cả hai vợ chồng là người đều quan trọng, “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”; “Thuận vợ thuận chồng, tát biển đông cũng cạn”.
- Hãy hy sinh sở thích cá nhân để vun đắp hạnh phúc gia đình.
- Người chồng cần tôn trọng, quan tâm, giúp đỡ, chia sẻ gánh nặng công việc gia đình với vợ nhiều hơn, tạo điều kiện cho vợ tham gia các hoạt động xã hội, học tập, phát triển kinh tế, quan hệ gia đình, xã hội,… nhằm giải tỏa cho nhau những áp lực về tâm lý…
- Hãy chân thành nói lời yêu thương, thể hiện tình cảm theo cách riêng của mình vì những câu nói, lời động viên là cách thể hiện tình cảm tốt nhất. Hãy nói lời chân thành xin lỗi và đừng bao giờ lặp lại lỗi lầm đó.
- Không nói lời nói cay nghiệt dù trong bất cứ hoàn cảnh nào tạo sự tổn thương cho bạn đời và phai nhạt tình cảm, đôi khi khó nhìn mặt nhau.
- Hãy tôn trọng cá tính của nhau vì vợ chồng là một đôi nhưng là hai cá thể, có khi rất tâm đầu ý hợp nhưng có khi có những khác biệt về vốn sống, sở thích.
- Hãy chủ động giải quyết mâu thuẫn từ những điều nhỏ nhất theo nguyên tắc hòa thuận, yêu thương, tôn trọng vì sự phát triển bền vững của gia đình, không để mâu thuẫn tích tụ lâu ngày. Hãy mở rộng tấm lòng và sẵn sàng tha thứ trên nguyên tắc hiểu và thương yêu nhau.
2.Ứng xử trong quan hệ cha mẹ - con
Trong suy nghĩ của người Việt, con cái là tài sản vô giá. Do đó, quan hệ giữa cha mẹ và con cái rất thiêng liêng, bao hàm mối quan hệ sinh thành, dưỡng dục, là sự nối tiếp giữa hai thế hệ “Cha truyền, con nối”.
- Hãy tôn trọng con cái. Hãy là “người bạn tâm giao” của con để chia sẻ tâm tư và hướng dẫn con giải quyết những khó khăn thách thức trong đời sống.
- Hãy áp dụng những biện pháp kỷ luật tích cực thay vì đánh đập, đòn roi...
- Hãy là gương cho con về ý chí rèn luyện, tu dưỡng để mình là tấm gương sáng về đạo đức, nhân cách, là điểm tựa tinh thần của con.
- Hãy lắng nghe và khuyến khích con tham gia phát biểu, hỏi về những vấn đề liên quan đến bản thân và việc chung của gia đình.
- Hãy đối xử công bằng, không thiên vị, suy bì hơn thua giữa các con.
- Hãy học cách kiềm chế trước những lỗi lầm của con.
- Nếu bố mẹ ứng xử chưa phù hợp, hãy tìm thời điểm thích hợp nói lời giải thích và xin lỗi.
Cha mẹ không nên:
- Xúc phạm đến nhân phẩm, thân thể con (chửi rủa, nhục mạ, trừng phạt thân thể,…).
- Xâm phạm đến những vấn đề riêng tư của con cái, nhất là khi các con còn ở tuổi vị thành niên.
- Áp đặt, độc đoán; ngăn cấm các mối quan hệ xã hội của con mà không giải thích.
- Nói một đằng làm một nẻo, không giữ lời hứa
- Bỏ bê con cái: Xao nhãng, bỏ rơi, không nói chuyện, không dành thời gian cho con.
- Phân xử không công bằng trong đối xử giữa các con
- Chiều chuộng quá mức, làm ngơ cho lỗi lầm của con.
3. Ứng xử trong quan hệ con cái - cha mẹ
Cha mẹ là người sinh thành, dưỡng dục con cái; con được nhận nuôi dù không sinh ra nhưng cha mẹ có công lao dưỡng dục. Không phân biệt con dâu, con rể, vì vậy, làm con phải biết bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ, thể hiện lòng hiếu kính chăm sóc, phụng dưỡng suốt đời.
- Phải kính trọng cha mẹ thể hiện bằng việc làm, lời nói, cách đối xử…
- Phải chăm chỉ học tập và lao động phù hợp với lứa tuổi, giúp đỡ cha mẹ những công việc phù hợp trong gia đình.
- Phải thường xuyên thăm hỏi, chăm sóc, nói chuyện, hỏi han. Báo cho cha mẹ biết những việc vui mừng trong gia đình. Nếu ở xa nên gọi điện thoại thường xuyên
- Nên hỏi ý kiến cha mẹ trong những việc lớn, coi trọng ý kiến của cha mẹ. Mời cha mẹ chủ trì những việc quan trọng, thay mặt gia đình tiếp xúc với ông bà, họ hàng giúp cha mẹ chăm lo hương khói tổ tiên.
- Nên chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần khi cha mẹ tuổi cao.
- Nên chia sẻ, gánh vác công việc của đôi bên gia đình (nội, ngoại).
4.Ứng xử trong quan hệ ông bà - cháu
Quan hệ ông bà – cháu là mối quan hệ có tính chất tiếp nối của quan hệ cha mẹ - con. Bên cạnh sự thương yêu, kỳ vọng, những khác biệt về tuổi tác, quan niệm sống, mối quan hệ xã hội, đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi tạo nên sự khác biệt giữa thế hệ ông bà với thế hệ cháu. Tuy nhiên, con cháu phải:
- Hiếu, kính đối với ông, bà thông qua lời nói lễ phép. Tùy điều kiện kinh tế có thể biếu quà, biếu tiền.
- Thường xuyên thăm hỏi, động viên và chia sẻ tâm tình vì người già thường có cảm giác cô đơn. Tham gia các sự kiện của gia đình, dòng tộc để ông bà thấy sự quan tâm của con cháu với người cao tuổi.
5.Ứng xử trong quan hệ anh, chị, em
Ngày nay, mô hình gia đình đã thu nhỏ lại. Gia đình có ít anh chị em ruột hơn. Dù là mối quan hệ huyết thống hay được nhận nuôi, anh chị em trong gia đình, họ hàng đều cần được giáo dục cách ứng xử đoàn kết, thân ái. Anh chị em cần phải:
- Hòa thuận, thương yêu, chia sẻ trách nhiệm chung của gia đình như chăm sóc ông bà, cha mẹ, việc họ hàng, thân tộc, việc trong gia đình.
- Tôn trọng đối với anh, chị, bao dung đối với các em, giữ gìn sự bình đẳng
- Giúp đỡ, hướng dẫn nhau trong học tập, chia sẻ việc nhà theo khả năng (khi còn nhỏ), hỗ trợ nhau lúc khó khăn, đồng cảm chia sẻ nỗi đau thương, động viên tinh thần để gia đình cùng phát triển./.
Trần Kiên - (Nguồn: Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình năm 2020 - Vụ Gia đình - BVHTTDL)